30 Korrik, 2025

Gjithmonë kam qenë një fëmijë i ndjeshëm. Dridhesha kur një top fluturonte shumë afër kur hidhej nga fëmijët e tjerë në lagje. Zëri im dridhej kur flisja me njerëz të rinj. Bota  quante të dobësi. Prindërit e mi më quanin shumë të butë.

Isha si një sfungjer që thithte gjithçka përreth meje me shpejtësi të madhe, me intensitet të lartë. Çdo shikim, çdo ndryshim toni, çdo ritëm frymëmarrjeje , të gjitha bre të gjitha i përthithja. Thithja emocione nga çdo dhomë që hyja, nga çdo person që kaloja.

Dhe së shpejt, unë do të mbaja barrën e një oqeani. Isha tepër, dhe të gjithë e bënë të qartë.

Fillova ta shihja ndjeshmërinë time si një dobësi, një çarje në karakter, një pengesë që duhej ta kapërceja. Kështu që u përpoqa ta rregulloja. Ndërrova ndjenjën me logjikën, empatinë me distancën. I thashë vetes se ndjenjat janë për të dobëtit, sentimentalët, ata që mendojnë shumë. Jo unë, sigurisht jo unë.

Kështu që bëra sikur nuk më interesonte kur më interesonte. Shikoja thonjët kur doja të qaja. Qeshja me gjërat që më dhembnin. E stërvita veten të shkëputesha nga gjërat që dikur shkaktonin stuhi brenda meje.

Por, gjatë aktit të fshirjes së ndjenjave të mia, përfundova duke fshirë veten.

Ne jetojmë në një botë që adhuron logjikën dhe efikasitetin, një botë ku shprehja emocionale shpesh shihet si një pengesë, jo si një aftësi.

Por, ndërsa teknologjia evoluon dhe inteligjenca artificiale bëhet më e mprehtë, më e shpejtë, më “racionale” se ne, ndoshta është koha ta pyesim veten:

Çfarë do të thotë vërtet të jesh njeri?

Çka është e pranueshme dhe pse duhet të ketë veprime që duhet të jenë të pranueshme?

IA mund të zgjidhë ekuacione, të fitojë ndeshje shahu, të shkruajë kod, madje të imitojë tonin dhe fjalët tona. Por nuk mund të vajtojë humbjen e një miku. Nuk mund të ndiejë dhimbjen e lamtumirës ose të qajë në fund të një filmi.

Nuk mund të dashurojë, të ndihet i lumtur ose të mahnitet nga kaltërsia e oqeanit. Makineritë mund të përputhen me shpejtësinë tonë në të menduarit logjik, por kurrë me aftësinë tonë për të ndjerë gjërat thellë.

Dhe ndoshta kjo është ajo që e bën ndjeshmërinë tonë jo vetëm të vlefshme, por edhe jetësore .

Qeniet njerëzore nuk janë kurrë plotësisht racionalë. Na pëlqen të mendojmë se jemi, por emocionet janë gjithmonë mjetet që përdorim në mënyrë të pavetëdijshme për të marrë vendime. Ato formësojnë zgjedhjet tona, marrëdhëniet tona, identitetet tona. Logjika mund të na ndihmojë t’i japim kuptim botës, por është emocioni që na jep një arsye për t’u kujdesur.

Në momentet më kritike të jetës sonë, ne nuk konsultohemi me të dhënat. Ne dëgjojmë intuitën tonë. Ne përqafojmë dikë që e duam. Qajmë, qeshim, kemi frikë.

Ne ndihemi.

Kështu e dimë që jemi gjallë.

Ndaj ndoshta ndjeshmëria jonë nuk është një mallkim, por një dhuratë, një element thelbësor i qenies sonë. Jo diçka për t’u fshehur, por diçka për t’u nderuar.

A ndaj lexues, a është keq të ndjesh thellë? Të kujdesësh shumë? Të qash lehtë?