30 Mars, 2025

Festa që lidh njerëzit si një urë, një festë që mishëron reflektimin dhe paqen. Bajrami, festa që nderon njerëzimin, dhuron respekt dhe mirëkuptim të ndërsjellë.

Ajo konsiderohet koha kur myslimanët kënaqen me aktivitetet tradicionale për t’u ndjerë më afër kulturës dhe trashëgimisë së tyre.

Sot ka filluar Fitër Bajrami për miliona myslimanë në mbarë botën.

Fitër Bajrami do të thotë “festë e prishjes së agjërimit”. Është një nga festimet më të mëdha në kalendarin islamik.

Kjo festë shënon fundin e Ramazanit, një muaj i shenjtë ku myslimanët agjërojnë nga agimi deri në perëndimin e diellit.

Agjërimi është i rëndësishëm gjatë Ramazanit, pasi myslimanët besojnë se u lejon atyre të përqendrohen në besimin e tyre dhe të jenë më afër Zoti.

Data e festës së Fitër Bajramit vendoset nga cikli i hënës.

Bajram do të thotë: “festë, festë, festë”.

Fitër Bajrami do të thotë: “festë e prishjes së agjërimit”.

Çfarë kujtoj unë si fëmijë nga kjo festë?

Para se të filloj falja e Bajramit, besimtarët janë të obliguar të japin nga një dhuratë të vogël që ndihmon ata që kanë nevojë. Kjo është një formë e solidaritetit dhe kujdesit për ata që janë në nevojë, duke u siguruar që edhe ata të festojnë këtë ditë të shenjtë.

Dy-tri ditët e fundit të Ramazanit, më kujtohet të diskutonim me familjen se për kë do të ndanim “ndihmën tonë familjare për këtë Bajram?” Kjo ishte një formë e shërimit.

Fitër Bajrami fillon me shfaqjen e gjysmëhënës së re. Nëse nuk shihet gjysmëhëna, atëherë festa bëhet natën tjetër.

***

Shumë myslimanë shkojnë për lutje në xhami në mëngjesin e Fitër Bajramit.

Është tradicionale të veshësh rroba të reja dhe të thuash një lutje të shkurtër të quajtur tekbir gjatë rrugës për në xhami, si dhe të hash diçka të ëmbël si hurma.

Zakonisht, Bajrami urohet pasi dikush e sjellë atë në familje pas faljes. Familjarët e presin Bajramin në mëngjesin e hershëm dhe gjithçka fillon me përqafime dhe urime për shëndet.

Fëmijët e vegjël janë ata që me më shumë gëzim e presin festën. Për t’i gëzuar zemrat e tyre të vogla, ata që vizitojnë gjatë kësaj feste ndajnë para për ta, të cilat bëhen shkaktarë që kjo festë të pritet me më shumë gëzim edhe vitin tjetër.

***

Ëmbëlsira është ajo që i dhuron hijeshinë kësaj feste.

Si fëmijë, por edhe sot, ajo që më së shumti e doja ishte “torta me çokolladë të zezë dhe arra”, e cila balanconte ëmbëlsinë e bakllavasë.

Kafja e parë e rregullt pas agjërimit, në mëngjesin e festës, shijon ndryshe.

***

Dreka e Bajramit përfshin tavë orizi me pulë fshati, speca të mbushur (dollma), sarma apo cilëndo prej tyre.

Aroma e pulës së zier në mëngjes ka vetëm nostalgjinë e Bajramit të fëmijërisë.

Fitër Bajrami zgjat tri ditë dhe mbyllet me pritjen e mysafirëve dhe vajtjen tek më të dashurit.

Fitër Bajrami nuk është vetëm një festë fizike, por edhe një mundësi për t’u pastruar shpirtërisht. Pas një muaji agjërimi dhe lutjesh, besimtarët ndihen të gatshëm për të filluar një periudhë të re me paqe dhe mirësi.