15 Janar, 2025

Roli kryesor në përzgjedhjen e asaj se “çka me kqyr?” është edhe relevanca, apo aktualiteti që na rrethon.

Meqenëse jemi në kohë zgjedhjesh në Kosovë, le të flasim për një dokumentar që tregon për mënyrat e propagandës përmes rrjeteve sociale në Arabinë Saudite dhe përdorimin e tyre për zgjedhje.

The Dissident është dokumentari më tronditës që kam parë deri tani dhe që lidhet me ndikimin e medias në përcaktimin e agjendave dhe servimin e informacioneve.

Arsyeja pse dokumentari reflektoi edhe më shumë me mua, lidhet me kohën e zgjedhjeve dhe në mungesë të një opozite të fortë, gazetarët dhe mediat janë ata që përsekutohen.

Vrasja e gazetarit nga Arabia Saudite, Jamal Khashoggi, ishte rast i diskutuar në çdo ligjëratë gjatë studimeve universitare. Dokumentari, të cilin e kam parë disa herë të promovuar, por e kam injoruar, i erdhi dita që ta shikoja.

Fakti që më shokoi: krijimi i ushtrisë online për të sulmuar këdo që ishte kundër qeverisë, përmes krijimit të llogarive false.

Ja shkurt pse duhet ta shikoni këtë dokumentar (pa ua prishur historinë, nëse e keni tashmë në listën e përzgjedhjeve):

The Dissident hedh dritë mbi vrasjen brutale të gazetarit saudit Jamal Khashoggi, duke vënë në pah, në të njëjtën kohë, ndikimin e këtij akti në lirinë e shtypit dhe në politikën ndërkombëtare. Regjisori Bryan Fogel, i njohur për punën e tij investigative (si në dokumentarin Icarus), krijon një narrativë të fuqishme që kombinon dëshmi të reja, intervista personale dhe analiza teknologjike për të zbuluar mekanizmat e represionit të qeverisë saudite.

Çfarë ndodhi pas publikimit?

Ndikimi global dhe shtetëror:

Zhvillimi i ndërgjegjësimit global për lirinë e shtypit.

Dokumentari ka luajtur një rol të rëndësishëm në nxjerrjen e një problemi global: sulmet ndaj gazetarëve dhe përpjekjet për të heshtur zërat kritikë. Rasti i Khashoggit është bërë simbol i betejës për lirinë e shprehjes dhe për mbrojtjen e të drejtave të njeriut.

Rritja e presionit ndaj qeverisë saudite:

Publikimi i dokumentarit ka shtuar presionin ndërkombëtar mbi Arabinë Saudite për të mbajtur përgjegjësi për vrasjen e Khashoggit. Ndërkohë që qeveria saudite vazhdon të mohojë përfshirjen e nivelit të lartë në këtë ngjarje, dokumentari ofron prova që lidhen drejtpërdrejt me princin e kurorës, Mohammed bin Salman (MBS).

Evidentimi i rolit të teknologjisë në shtypje:

Një aspekt unik i dokumentarit është shpjegimi se si qeveritë përdorin teknologjinë për të ndjekur kundërshtarët dhe për të manipuluar opinionin publik. Rasti i “ushtrive të trollëve” dhe përdorimi i platformave si Twitter për të dominuar diskursin publik tregon një formë të re të luftës hibride, e cila sfidon demokracinë dhe lirinë e shprehjes.

Sfidimi i normave të heshtjes:

Dokumentari frymëzon aktivistët dhe gazetarët në mbarë botën të vazhdojnë punën e tyre, pavarësisht rreziqeve të mëdha. Ai e bën të qartë se heshtja dhe mosveprimi në raste të tilla vetëm sa e forcojnë represionin.

Diskutimi mbi etikën në marrëdhëniet ndërkombëtare:

The Dissident detyron shikuesit të reflektojnë mbi prioritetet e politikës ndërkombëtare. Ai kritikon qasjen e disa vendeve perëndimore që i japin përparësi interesave ekonomike (si marrëveshjet për shitjen e armëve) përpara mbrojtjes së të drejtave të njeriut.

The Dissident nuk është thjesht një rrëfim i një tragjedie!

Filmi ka ndihmuar në ruajtjen e kujtimit të Jamal Khashoggit si një zë i guximshëm për lirinë dhe demokracinë, ndërkohë që sfidon indiferencën ndërkombëtare ndaj akteve të padrejtësisë.

Dokumentari ka frymëzuar biseda të gjera në qarqet akademike, politike dhe mediatike, duke e bërë të qartë se çështja e lirisë së shprehjes është një betejë e vazhdueshme që prek çdo shoqëri.